Enflasyonda 1.5 yıl sonra birinci yavaşlama

Yıllık enflasyon kasım ayında doruktan döndü. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine nazaran, kasım ayında aylık bazda yüzde 2.88 yükselen tüketici enflasyonu yıllık bazda yüzde 84,39’a, yurt içi üretici fiyatlarında ise yüzde 136,02’ye geriledi. Yıllık enflasyonda en son, Mayıs 2021’de gerileme görülmüştü. Tıpkı periyotta çekirdek enflasyonda yavaşlama izlendi. Kasım’da yıllık çekirdek enflasyon yüzde 68,91 olarak kaydedildi. Ekim’de yıllık çekirdek enflasyon yüzde 70,45 olarak gerçekleşmişti. Üretici enflasyonundaki toparlanma tüketici enflasyonuna nazaran daha sert oldu. Buna nazaran Ekim’de yüzde 157’yi aşan yıllık üretici enflasyonu Kasım’da yüzde 136,02 oldu. Aylık bazda ise üretici fiyatları bu devirde yüzde 0,74 arttı.

Verilere nazaran, Kasım’da bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran en fazla artış yüzde 107,03 ile ulaştırma kümesinde oldu. Ulaştırma kümesini yüzde 102,55 ile besin ve alkolsüz içecekler; yüzde 92,83 ile konut eşyası izledi. Aylık bazda ise en yüksek artış yüzde 5,75 ile besin ve alkolsüz içeceklerde görüldü. Alkollü içecekler ve tütün kümesinde fiyatlar aylık olarak yüzde 3,19; lokanta ve otellerde ise yüzde 3,18 arttı. Kasım ayında, endekste kapsanan 144 temel başlıktan 17 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 8 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 119 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.

Üretici enflasyonu da yavaşladı

Üretici enflasyonunda yaşanan sert yavaşlamada güç kümesindeki negatif aylık enflasyonun tesiri hissedildi. Kasım ayında elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme kümesinde aylık olarak fiyatlarda yüzde 5,17’lik gerileme izlendi. Kok ve rafine petrol eserleri fiyatlarında yüzde 2,02’lik ana metallerde ise yüzde 0,7’lik düşüş kaydedildi.

TÜİK bilgilerine nazaran, geçen ay tereyağındaki artışı yüzde 15,71 ile taze süt, yüzde 15,05 ile peynir, yüzde 14,02 ile alkolsüz ve konsantre içeceklerdeki artış izledi. Kasımda fiyatı en çok artış gösteren öteki eserler ortasında yüzde 13,26 ile zerzevat (patates ve kimi yumru bitkiler hariç), yüzde 10,87 ile pirinç, yüzde 8,28 ile patates ve birtakım yumru bitkiler, yüzde 8,24 ile kuru zerzevat yer aldı.

Geçen ay en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 5,56 ile çocuk giysi eşyasında gerçekleşti. Bunu yüzde 2,18 ile kara yolu ile şehirlerarası yolcu nakliyeciliği, yüzde 2,14 ile bayan giysi, yüzde 1,66 ile erkek giysi, yüzde 1,47 ile bilgi süreç ekipmanları ve yüzde 0,97 ile elektriksiz mutfak eşyaları ve mesken gereçleri takip etti. Kasımda fiyatı en çok azalış gösteren öbür eserler yüzde 0,89 ile şeker, yüzde 0,2 ile yumurta ve yumurta ile ilgili eserler, yüzde 0,13 ile hava yolu ile yolcu nakliyatı olarak sıralandı.

“Enflasyondaki düşüş eğilimini daha keskin hissedeceğiz”

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, “Önümüzdeki aydan itibaren tesirini gösterecek olan baz tesiriyle de enflasyondaki düşüş eğilimini, bu ay Yİ-ÜFE’de olduğu üzere, daha keskin hissetmeye başlayacağız.” sözünü kullandı. Beklenmedik bir global gelişme olmadıkça enflasyonda tepeyi geride bırakarak düşüş trendine girildiğini vurgulayan Nebati, şunları kaydetti: “Bu gelişmede, milletlerarası emtia fiyatlarının nispeten sakin seyri ile global şartlardaki kimi güzelleşmeler tesirli olduğu üzere kur muhafazalı mevduat ve devreye aldığımız öbür pek çok tedbirin Türk liramızda sağladığı istikrarlı duruş kuşkusuz tesirli olmuştur. Önümüzdeki aydan itibaren tesirini gösterecek olan baz tesiriyle de enflasyondaki düşüş eğilimini, bu ay Yİ-ÜFE’de olduğu üzere, daha keskin hissetmeye başlayacağız. Sayın Cumhurbaşkanı’mızın liderliğinde, ‘Türkiye Yüzyılı’ vizyonumuz çerçevesinde uyguladığımız siyasetlerle, enflasyonla çabayı kararlılıkla sürdürürken vatandaşlarımızın alım güçlerini de müdafaaya devam edeceğiz.”

Asgari fiyat için kritik veri

Bu hafta başlayacak taban fiyat görüşmeleri için kasım ayı enflasyon sayıları kritik kıymet taşıyor. Emekçi bölümünün temsilcisi TÜRK-İŞ, kasım ayı enflasyonu sayısının da ortalarında olduğu ekonomik göstergeleri komiteye sunacak. Emekçi heyetinin kurula, TÜRKİŞ’in Açlık ve Yoksulluk Hududu Araştırması’ndaki sayılar ve enflasyon verisinin yanında, fiyatlar üzerindeki gelir vergisi yüküyle ilgili taleplerini de sunması bekleniyor. Yeni taban fiyat için birinci toplantı 7 Aralık’ta yapılacak.

Emekli ve memur maaşları için 5 aylık artırım oranı kesinleşti

Kasım ayı enflasyon sayıları ile SSK ve Bağ Kur emekli ve memur maaşları için 5 aylık artırım oranı katılaştı. Milyonların gelirini artıracak Ocak artırımı için 1 data kaldı. Hesaplamalara nazaran; 5 aylık SSK ve Bağ-Kur emekli artırımı yüzde 14,04, enflasyon farkı dahil 5 aylık memur artırımı ise yüzde 15,11 oldu. Yılsonu maaşlarına aralık enflasyonu ve refah artışı eklenecek.