Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı’nın dünyaya dönmesinin ardından ikinci Türk astronot da uzaya gidiyor. Türkiye’nin ikinci astronotu Tuva Cihangir Atasever’in nisan ayında uzaya gönderileceği açıklandı.
Türkiye, uzay yolculuğu için 55 milyon dolar ödemişti. İkinci astronot için cebimizden 55 milyon dolar daha çıkacak.
İKİNCİ TÜRK ASTRONOT NE ZAMAN UZAYA GİDECEK?
Kıraç, nisan ayında da ikinci astronot Tuva Cihangir Atasever’i yaklaşık 80 kilometrelik bir yörünge altı uçuş için uzaya gönderecekleri bilgisini vererek, onun da yaklaşık 7 deney gerçekleştireceğini söyledi.
Atasever’in dönüşünü de heyecanla bekleyeceklerini vurgulayan Kıraç, “Nisanın ilk haftaları gibi Tuva’nın uzay yolculuğu gerçekleşecek gibi görünüyor” diye konuştu.
Gezeravcı’nın uzay yolculuğu için SpaceX’e, Türkiye Uzay Ajansı ve Avrupa Uzay Ajansı, 55 milyon dolar ödedi. Bu fiyat nedeniyle Gezeravcı’yla “uzay turisti” yakıştırmaları da yapıldı. Öte yandan bu fiyat SpaceX’in uzaya gönderdiği astronotlar için aldığı standart ücrete tekabül ediyor.
MAHFİ EĞİLMEZ TEPKİ GÖSTERMİŞTİ
Türkiye’nin uzay yolculuğuna harcadığı 55 milyon dolar tartışmalara neden oldu. Ekonomist Mahfi Eğilmez söz konusu parayla neler yapılabileceğini tek tek açıkladı:
“Özellikle kamu yatırımları ya da işleri yapılırken asıl dikkat edilmesi gereken konu alternatif maliyet (tercih maliyeti, vazgeçme maliyeti) denilen maliyet kavramıdır. Maliyet, muhasebe açısından yapılan işin mal oluş bedelidir. Konu ekonomiye gelince ortaya bir de alternatif maliyet çıkar. Bu kavramı en basit şekilde açıklamak için bir soru sorabiliriz: Eğer bu işi yapmasaydık aynı maliyetle neler yapabilirdik?
Yapımında hiçbir katkımız olmayan, bize hiçbir katkısı olmayacak olan bir uzay gemisiyle bir Türk astronotu, uzay gemisinin sahiplerine 55 milyon dolar ödeyerek uzaya göndermekle neleri yapmaktan vaz geçtik sorusu alternatif maliyet kavramının iyi bir örneğidir. Kimilerine göre bu bir seçim yatırımıdır kimilerine göre ise tipik bir gösteriş yatırımıdır. Hangi kategoriye girerse girsin ülkeye hiçbir getiri sağlamayacak bir maliyet yüklediği ve karşılığında yapılabilecek birçok fayda sağlayıcı yatırımdan vazgeçildiği açıktır.
Benzer yatırım örnekleri Kuzey Kore tarafından da bol bol yapılıyor. Komşusu Güney Kore, başta eğitime ve teknolojiye yaptığı yatırımlar sonucu dünya markaları yaratır ve bunları bütün dünyaya satarak gelişmiş ülkeler arasına girerken Kuzey Kore füzeler atıyor, askeri sanayi yatırımları yapıyor, silahlar geliştiriyor. Kuzey Kore’nin kişi başına geliri Güney Kore’nin otuzda biri düzeyinde: Halkı sefalet düzeyinde yaşıyor ama uzaya füzeler atan başkanlarıyla gurur duyuyor.”
